Het Zaandam van Claude Monet
Hollandse luchten
Het Zaandam van Claude Monet (1840-1926)
In 1871 verbleef Claude Monet vier maanden in
Zaandam. Hij was lyrisch over de Hollandse lucht, het water,
de molens en de vele kleurrijke gebouwen.
Tekst: Mariëtte Peters
Claude Monet was een Bourgondiër. Hij hield van lekker eten
en drinken, gezellig met vrienden aan tafel. In zijn
schilderwerk was Monet een man met emotie, een pionier. Dat
Monet in 1871 in Zaandam heeft gebivakkeerd, is relatief
onbekend gebleven.
Monet was in 1870 aangekomen in Londen. Samen met zijn
collega's Pissarro en Boudin was hij gevlucht voor de
Frans-Duitse oorlog, om de dienstplicht te ontlopen. Hij nam
zijn vrouw Camille en zoontje Jean van vier jaar mee. In
Londen ontmoet hij de schilders Constable en Turner. De
manier waarop zij het licht en de lucht gebruiken in hun
schilderijen, is een inspiratiebron voor Monet. Rond 1870 was
de tijd rijp voor een nieuwe wending in de schilderkunst.
Italiaanse landschappen, gecomponeerd in ateliers, maken
plaats voor Hollandse landschappen. Vlot en snel geschilderd.
Dat kon ook, want fabrikanten als Winsor & Newton
slaagden erin de olieverven zo te maken dat zij mee naar
buiten konden worden genomen. De verftube doet zijn
intrede.
De doeken worden kleiner, zodat ze makkelijk mee te nemen
zijn naar het veld.
Zaandam
In mei 1871 is de Frans-Duitse oorlog ten einde en keert
Monet terug naar Parijs. Hij maakt een tussenstop in Holland.
Waarschijnlijk wilde hij dat Hollandse landschap weleens met
eigen ogen zien. Op 2 juni 1871 komt
Monet vanuit Amsterdam met de raderboot aan in Zaandam en
neemt hij zijn intrek in hotel De Beurs. Waarom Zaandam? Zijn
vrouw gaf Franse les aan notabelen in Londen. Misschien heeft
hij daar een aantal grootindustriëlen uit Zaandam
ontmoet.
Monet laat zich inspireren door het oude Zaanse.
De lucht, het water, de molens en vele kleurrijke gebouwen.
Hij schreef daar zelfs lyrisch over aan zijn vrienden. In
plaats van een korte tussenstop, verblijft Monet vier maanden
in Zaandam. Hij gebruikt Zaandam als vingeroefeningen voor
zijn verdere carrière. Hier kan hij vrijelijk experimenteren
en maakte hij diverse schilderijen op dezelfde locatie. Je
kunt duidelijk zien dat hij zoekende is naar de invloed van
weer en licht op de kleuren en penseelvoering. Ook het direct
in de buitenlucht schilderen heeft invloed op de compositie
in zijn schilderijen. Er zijn nog altijd veel vragen omtrent
het verblijf van Monet, stelt Jacob Reitsma, een van de
bestuursleden van Stichting Monet in Zaandam. Zo zou er naast
het portret van Geurtje van de Stadt, dat te bewonderen is in
het Kröller-Müller Museum in Otterlo, nog een tweede portret
in deze periode zijn geschilderd, namelijk dat van Willem
Boot, de kapitein van de raderboot.
Wandeling
Wil je meer weten over Monet in Zaandam? Kom naar Zaandam en
maak een wandeling met Jacob Reitsma of een van zijn
collega's. In het boek '1871, Monet Zaandam' (ISBN 978 90 783
8150 1) vind je een wandeling door Zaandam langs alle punten
waar Monet heeft geschilderd. Het bijzondere is dat er op
diverse punten QR-tegels zijn geplaatst, zodat je direct
Monets schilderij met diverse achtergrondinformatie kunt
oproepen.
Voor meer informatie: www.monetinzaandam.nl
(dit artikel is overgenomen uit 4art inspiration magazine najaar 2012)
